ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΟ ΓΙΑ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗ
Issues
Αφού ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της στέγασης των εκτοπισμένων μας σε καταυλισμούς, σε οικίες και παραπήγματα τα οποία ευγενώς προσφέρθηκαν για προσωρινή στέγαση / φιλοξενία, από συμπατριώτες μας στις ελεύθερες περιοχές και συγγενείς των εκτοπισμένων μας που διέμεναν στις ελεύθερες περιοχές, άρχισε ο σοβαρός προβληματισμός για προσωρινή μεν αποκατάσταση των εκτοπισμένων, αλλά σε καλύτερες συνθήκες από ότι οι αρχικές διευθετήσεις πρόσφεραν. Έμπαινε και ο χειμώνας με τα προβλήματα να πολλαπλασιάζονται οπότε και ο σχεδιασμός επιβάλλετο χωρίς καθυστέρηση. Η στεγαστική πολιτική πέρασε από διάφορες φάσεις. Έγιναν βελτιώσεις στις υποδομές των προσφυγικών καταυλισμών με την παροχή ρευματος, τρεχούμενου νερού, οδικού φωτισμού, με τη δημιουργία κτιστών κοινόχρηστων χώρων, μπάνιων, πλυσταριών, μαγειρίων, σχολικών αιθουσών σε μεγάλα αντίσκηνα κ.λ.π. Άρχισε να δίδεται χρηματικό επίδομα/χορηγία σε όσους είτε ενοικίαζαν για να στεγαστούν, είτε είχαν εξασφαλίσει γην για να στήσουν δικό τους υποστατικό /παράπηγμα κατοίκησης. Οι συνθήκες διαβίωσης για ανθρώπους που ήταν άρχοντες , αφέντες στα σπίτια και τις περιουσίες τους και οι οποίοι από μια στιγμή στην άλλη βρέθηκαν στο έλεος του θεού, ήταν τραγικές. Την τραγικότητα την έζησαν όσοι πέρασαν τον πρώτο χειμώνα σε τέτοιες συνθήκες και μαζί τους, όσοι διαπίστωναν τότε τις συνθήκες προσπαθώντας να βοηθήσουν. Συνεχείς ήταν οι παραστάσεις προς το Κράτος για τις απαιτούμενες βελτιώσεις των συνθηκών διαβίωσης. Παράλληλα είχε αρχίσει και ο προβληματισμός κατα πόσον οι εκτοπισμένοι θα έπρεπε να παραμείνουν στα αντίσκηνα και τους καταυλισμούς ή αν θα έπρεπε να στεγασθούν κανονικά σε σπίτια και διαμερίσματα. Η Αδούλωτη Κερύνεια ήταν ενεργά παρούσα και σε αυτή τη φάση. Συμμετείχαμε στις συζητήσεις που έγιναν τότε. Οι απόψεις ήταν δύο. Μιά επέμεινε να παραμείνουν οι εκτοπισμένοι στους καταυλισμούς για να διατηρηθεί και συντηρηθεί το αγωνιστικό κλίμα και διάθεση , όπως έλεγαν οι υποστηρικτές αυτής της άποψης, αναφερόμενοι στην περίπτωση των Παλεστινίων. Η άλλη άποψη ήταν να κτισθούν οικισμοί από το Κράτος και να μεταστεγασθούν σε αυτούς οι πρόσφυγες. Την περίοδο που εγίνοντο αυτοί οι προβληματισμοί είχε κυκλοφορήσει πως θα διοχετεύετο προς την Κυπριακή Κυβέρνηση εξωτερική οικονομική βοήθεια για την ανακούφιση των προσφύγων. Ενόψει τούτου άρχισαν να ακούονται και να συζητούνται και ιδέες για διανομή της εισερχόμενης ξένης χρηματικής βοήθειας στην κάθε οικογένεια και από μόνη της να δώσει λύση στο στεγαστικό και άλλα προβλήματά της. Όμως η βοήθεια που προορίζετο να δοθεί ήταν τέτοια που με το διαμοιρασμό, τα μερίδια θα ήταν μηδαμινά σε σχέση με την πραγματική ανάγκη στέγασης και θα σπαταλούνταν τα χρήματα χωρίς να μπορέσει ο εκτοπισμένος οικογενειάρχης να επιλύσει προβλήματα .Αυτής της άποψης ήταν και η Αδούλωτη Κερύνεια και στηρίξαμε την αρχική μας θέση για κτίσιμο οικισμών στέγασης . Υποστηρίχθηκε σθεναρά αυτή η άποψη από την Αδούλωτη Κερύνεια με την αιτιολόγηση ότι: άμα ο οικογενειάρχης εκτοπισμένος στεγάσει την οικογένειά του σε ομαλές συνθήκες διαβίωσης θα απελευθερωθεί από το άγχος της οικογένειας και θα μπορούσε πιό εύκολα να στρατευθεί σε αντικατοχικό αγώνα για απελευθέρωση και επιστροφή. Πού να ξέραμε ότι το σχέδιο δεν ήταν για να διεξαχθεί αντικατοχικός αγώνας αλλά εξουδετέρωση κάθε τέτοιου ενδεχομένου μέσα από το βόλεμα. Η άποψη τότε της Αδούλωτης Κερύνειας στηρίχθηκε και από τα Κόμματα , προωθήθηκε στην Κυβέρνηση και εγκρίθηκε. Μετά από την απόφαση αυτή διαμορφώθηκε ξανά η στεγαστική πολιτική του Κράτους, σχεδιαστηκαν οι Κυβερνητικοί οικισμοί, έγιναν σχέδια χρηματοδότησης αυτοστεγάσεων είτε σε ιδιόκτητα οικόπεδα , είτε σε οικόπεδα που πρόσφερε το Κράτος. Οι Κυβερνητικοί οικισμοί σχεδιάστηκε να κτισθούν ως δορυφόροι των μεγάλων πόλεων ώστε να ευρίσκονται κοντά στα αστικά κέντρα για εύκολη πρόσβαση /εξυπηρέτηση των προσφύγων. Για την εφαρμογή του στεγαστικού αυτού σχεδιασμού καθορίστηκαν κριτήρια τα οποία επαναδιαμορφώνονταν με το χρόνο για να ικανοποιούνται όλο και περισσότερες εκτοπισμένες οικογένειες. Οι Κυβερνητικοί οικισμοί σχεδιάζονταν με τη σχολική τους μονάδα, μαγαζια και άλλα επαγγελματικά υποστατικά τα οποία ενοικιάζονταν σε εκτοπισμένους κατοίκους του Συνοικισμού ώστε η δραστηριοποίηση εκεί να εξυπηρετούσε το Συνοικισμό. Σε κάθε Συνοικισμό λειτουργούσε γραφείο της Μέριμνας και Πολεοδομίας τα οποία χειρίζονταν προβλήματα του Συνοικισμού. Παράλληλα με αυτούς τους προγραμματισμούς ιδρύθηκε και ο “Κηδεμόνας διαχειρισης των Τουρκοκυπριακών περιουσιών””” στις ελεύθερες περιοχές οι οποίες είχαν εγκαταλειφθεί από τους Τουρκοκύπριους ιδιοκτήτες τους όταν σύρθηκαν στα κατεχόμενα με τη βία, στα πλαίσια της ξένης συνομωσίας για γεωγραφικό διαχωρισμό των Τούρκων και των Ελλήνων της Κύπρου, την “ανταλλαγή πληθυσμού” που ήταν ο δεύτερος νευραλγικός στόχος της Τουρκικής εισβολής..
(Ο πρώτος στόχος της εισβολής ήταν η κατάληψη εδάφους. Δεύτερος στόχος το Εθνικό ξεκαθάρισμα του κατεχόμενου εδάφους και τρίτος βασικός στόχος η ανταλλαγή πληθυσμού και ο εποικισμός. Με αυτούς τους τρείς στόχους υλοποιούμενους εξασφαλίζονταν όλοι οι παράγοντες που θα επέτρεπαν στην Τουρκία να δημιουργήσει Τουρκικό Κράτος , προτεκτοράτο, βασικό συντελεστή για την υλοποίηση των Τουρκικών σχεδίων επανάκτησης της Κύπρου και υλοποίησης των επεχτατικών στρατηγικών σχεδίων της στην Ανατολική Μεσόγειο. Με την εισβολή της στην Κύπρο η Τουρκία δεν ικανοποιούσε μόνο τα δικά της σχέδια αλλά εξυπηρετούσε και τα σχέδια των συμμάχων της στη συνομωσία. )
Με τη λήψη της απόφασης για μεταστέγαση των εκοπισμένων από τους καταυλισμούς , η Αδούλωτη Κερύνεια διαμόρφωσε σχετικό αιτιολογημένο υπόμνημα με το οποίο έκαμε εισήγηση που αφορούσε την κατανομή των εκτοπισμένων στους Κυβερνητικούς συνοικισμούς και στη διάθεση οικοπέδων αυτοστέγασης. Η πρόταση της Αδούλωτης Κερύνειας προνοούσε να στεγάζονται στον ίδιο συνοικισμό, είτε ολόκληρο, είτε σε Τμήματα του, εκτοπισμένοι από την ίδια κατεχόμενη Κοινότητα. Αιτιολογήσαμε την πρότασή μας με τα ακόλουθα επιχειρήματα: 1. Θα διατηρούσαμε την κάθε Κοινοτική οντότητα όσο το δυνατό συγκεντρωμένη. 2. Θα διατηρούνταν οι Κοινοτικοί δεσμοί και η Κοινοτική συνοχή. 3. Θα ασκείτο αλληλοβοήθεια , 4. Θα διαφυλάσονταν Κοινοτικά ήθη και αξίες, 5. Θα ασκείτο πιο εύκολα ηθική και ψυχολογική στήριξη μεταξύ συγχωριανών. 6. Θα μειώνετο το μέγεθος της τραγωδίας ευρισκόμενος ο καθένας ανάμεσα σε συγχωριανούς. Ήταν επίπονες οι προσπάθειες πρώτιστα για να υιοθετηθεί η εισήγηση από την Επιτροπή των προσφύγων και στη συνέχεια να πεισθεί η Κυβέρνηση. Δόθηκε τελικά το πράσινο φώς για να ακολουθηθεί αυτή η φιλοσοφία στέγασης. Σε οικισμό της Λευκωσίας θα εγκρίνονταν αιτήσεις στέγασης ατόμων της ίδιας Κοινότητας οι οποίοι είχαν παραμείνει στη Λευκωσία. Τό ίδιο θα ίσχυε στη Λεμεσό, τη Λάρνακα και την Πάφο. Δυστυχώς όταν ήλθε η ώρα να δοθούν κλειδιά οικιών και διαμερισμάτων διαφάνηκε ότι δεν εφαρμόσθηκε η κατανομή όπως αναμέναμε. Οι συγχωριανοί σκορπίστηκαν σε διάφορους συνοικισμούς και όταν ζητήθηκαν εξηγήσεις από το Υπουργείο Εσωτερικών και την Πολεοδομία απάντηση δεν εδίδετο. Ήταν σε μας ολοφάνερο ότι κάποιοι τόσο εντός όσο και εκτός δεν ήθελαν να γίνει κάτι τέτοιο από το φόβο μιας συγκεντρωμένης και συσπειρωμένης Κοινότητας… Έτσι ακολουθήθηκε πολιτική αποδιοργάνωσης και διάλυσης των Κοινοτικών οντοτήτων, κάτι που στην πορεία διαπιστώθηκε ήταν εκ των έξω καθοδηγούμενη πολιτική. Αυτή η πολιτική έκαμε δύσκολώτερη την προσπάθεια των Σωματείων όπως και το δικό μας να διατηρήσουμε και συντηρήσουμε τις Κοινοτικές οντότητες, έστω και με σκορπισμένους τους πρόσφυγες. Μέσα από μεγάλη προσπάθεια καταφέραμε να δοθεί συνέχεια στην προσφυγική και συνάμα Κοινοτική και Δημοτική ταυτότητα. Αυτό ισχυροποιήθηκε και θεσμοθετήθηκε και με την επιτυχία να διατηρηθούν νομοθετικά τα Κοινοτικά και Δημοτικά Συμβούλια, Εκλογικές Περιφέρειες, Βουλευτές κατεχομένων περιοχών, Σχολικες Εφορείες, ακόμη και Σύνδεσμοι Γονέων Δημοτικής και Μέσης εκπαίδευσης.